چ
بسم الله الرحمن الرحیم
انديشة پيروزي نهايي نيروي حق و عدالت بر باطل و ستم و برپايي تمام ارزشهاي انساني به دست مبارک «مهدي» انديشهاي است که همه گروههاي مسلمان، آن را باور دارند؛ زيرا ريشه در قرآن کريم دارد؛ اما چرا نام «مهدي» در قرآن نيامده است؟ آيا اگر نام او ميآمد، باور مردم به او عميقتر نميشد؟ براي پاسخ به اين سؤال، روشهاي قرآن مجيد را در معرفي انسانهاي خوب و وارسته بيان ميکنيم. قرآن براي شناساندن اين افراد، از سه راه استفاده کرده است :
راه اول. معرفي با اسم: نخستين راه شناساندن، آوردن اسم شخصيت مورد نظر است؛ مانند: (و ما محمد الا رسول)[1] يا (واذکر في الکتاب مريم)[2]
راه دوم. معرفي با عدد: شيوه دوم، بيان تعداد افراد خاص است. قرآن نقباي بني اسرائيل را با عدد ميشناساند؛ مانند: (و بعثنا منهم اثني عشر نقيبا)[3]
برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب بروید......
راه سوم: معرفي با ويژگي و صفت: شناساندن با ويژگيهاي فرد، بهترين راه معرفي است، زيرا راه را بر سودجويان ميبندد. نام جعلي درست کردن آسان است؛ ولي ويژگيهاي هر فرد، مخصوص او است. همچنين قرآن، از افرادي نام مي برد كه با آن كه پيامبر صل الله عليه و آله و سلم را كاملاً با نام مي شناختند؛ ولي باز او را انكار ميكردند. قرآن کريم، اهل بيت را در آيههاي تطهير، مباهله، ولايت[4] و... با اين روش معرفي کرده است. امام مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف نيز در قرآن با اين روش شناسانده شده است. اينک بررسي چند آيه از آيات مهدويت:
آيه اول: آيا ميتوان زنده بودن امام مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف را از قرآن استفاده کرد؟
برخي آيههاي قرآن کريم، وجود امام و حجت را بر روي زمين ميرسانند. يکي از اين آيات ، آيه چهارم سورة قدر است:
(تنزل الملائکه و الروح فيها باذن ربهم من کل امر)
در شب قدر فرشتگان و روح با اجازه پروردگارشان براي هر امري فرود مي آيند.
فعل «تنزّل» مضارع است و استمرار و تداوم را ميرساند؛ پس هر سال، شب قدر دارد. در شب قدر، فرشتگان و روح نازل ميشوند. از طرفي هر انسان، توانايي پذيرش فرشتگان - به ويژه روح که برتر از فرشتگان است- را ندارد و بايد انساني در مرتبه پيامبر گرامي اسلام صل الله عليه و آله و سلم باشد تا اين قابليت را دارا باشد. اما هم اکنون در شب قدر، فرشتگان و روح بر چه کسي نازل ميشوند؟ اميرمؤمنان علي عليه السلام فرمود:
«شب قدر، در هر سال است و امر سال در آن شب نازل ميشود. براي اين امر، والياني پس از رسول خدا وجود دارد».
ابن عباس پرسيد: «اينان چه کساني هستند؟» فرمود: «من و يازده نفر از نسل و فرزندان من.»[5]
آيه دوم: اگر بخواهيم ويژگيهاي عصر ظهور مهدي امت را به بهترين شکل بيان کنيم، آيهاي بهتر از آية 55 سوره نور نمييابيم. در اين آيه، خداوند به مؤمنان صالح وعده ميدهد و وعده او حق و يقيني است.[6] اما اين وعده چيست؟ بهتر است آيه را بخوانيم و وعده هاي الهي را در آن ببينيم.
(وعد الله الذين آمنوا منکم و عملوا الصالحات ليستخلفنّهم في الارض کما استخلف الذين من قبلهم و ليمکّننّ لهم دينهم الذي ارتضي لهم و ليبدّلنّهم من بعد خوفهم أمناً يعبدوني لا يشرکون بي شيئا)
خداوند، به مؤمنان درستكار شما وعده داده است آنان را در زمين جانشين ميکند؛ همچنان که گروهي از پيشينيان را جانشين کرده و ديني که برايشان ميپسندد، بگستراند و بعد از بيمناکيشان به آنان امنيت ميبخشد که آن زمان، من را ميپرستند و چيزي را شريکم قرار نميدهند.
وعدههاي خداوند به مؤمنان صالح
1- تمام زمين را در اختيارشان ميگذارد؛ همانند حکومتهاي صالحان گذشته؛ چون نوح و داود و سليمان.
2- دين آنان را در تمام زمين برتري و گسترش ميدهد؛ ديني که خداوند براي انسانها پسنديده است؛ يعني اسلام همراه با ولايت اهل بيت «عليهم السلام» که جريان غدير و آيههاي مربوط به آن ، آن را ميرساند.
3- امنيت و آرامش را جايگزين ترس و وحشت مؤمنان درستکار قرار ميدهد. البته امنيت کامل، زماني حاصل ميشود که سراسر زمين در اختيار مؤمنان با تقوا باشد و دشمن قابل توجهي مقابل آنان نباشد.
4- نتيجه اين حکومت، از ميان رفتن جلوههاي شرک و نفاق و پرستش خداي يکتا است. در پرتو آن، برکت از آسمان و زمين آشکار ميشود و همگان در رفاه و آسايش قرار ميگيرند.
رسول خدا صل الله عليه و آله و سلم در ذيل اين آيه فرمود:
وقتي قائم ما قيام کند، زمين را پر از عدل و داد ميکند، پس از آن که لبريز از ظلم و ستم شده باشد
و فرمود:
خوشا به حال صبرپيشگان در پنهاني او و خوشا به حال ياريکنندگانش در قيام او.[7]
نكته مهم، اين كه وعدة خدا، حق و تخلف ناپذير است؛ ولي جهانيشدن آيين الهي تا كنون اتفاق نيفتاده است؛ به همين سبب مفسر بزرگ قرآن، مرحوم طبرسي رحمه الله در تفسير اين آيه ميگويد:
چون گسترش دين در سراسر زمين و جهانگير شدن آيين، از گذشته تا كنون پديدار نشده است، به يقين، اين امر در آينده اتفاق خواهد افتاد؛ زيرا جهاني شدن دين اسلام، وعدهاي الهي است و وعدة خدا، تخلفپذير نيست.[8]
امام سجاد عليه السلام پس از تلاوت آيه فوق فرمود:
به خدا سوگند! اينان شيعيان ما هستند. خداوند به دست مردي از ما، اين كار را در حق آنان خواهد كرد و آن مرد، مهدي اين امت است و او همان كسي است كه پيامبر صل الله عليه و آله و سلم (دربارة او) فرموده است: «اگر از عمر دنيا جز يك روز نمانده باشد، خداوند آن روز را چنان طولاني كند تا مردي از خاندان من حاكم جهان گردد. نام او هم نام من است. او زمين را از عدل و داد پر خواهد كرد همان گونه كه از ظلم و ستم لبريز شده باشد.»[9]
در پايان، يادآور ميشويم، اهل سنت نيز رواياتي آوردهاند كه آياتي از قرآن را درباره حضرت مهدي(عج) و حكومت جهاني آن حضرت ميداند؛ براي نمونه فخر رازي در ذيل آيه3 سوره بقره، از مصاديق «غيب»، مهدي آل محمد(عج) را ميداند كه بايد به آن ايمان داشت.[10]
پی نوشت ها:
[1]. آل عمران:144.
[2]. مريم: 16.
[3]. مائده:12.
[4]. احزاب: 32؛ آل عمران:61؛ مائده:55..
[5]. اصول کافي، ج1،ص 532، ح11.
[6]. در بيش از بيست آيه قرآن، حق بودن وعدههاي خداوند و تخلف ناپذير بودنشان بيان شده است.
[7]. بحارالانوار، ج 36، ص 304، باب 41، ح 144.
[8]. مجمع البيان، ج7، ص152.
[9]. همان.
[10]. تفسير فخر رازي.