حضرت حجت (عج) چه سودی برای جهان هستی دارند؟

بسم الله الرحمن الرحیم

ایشان كه غایبند و حكومتی هم كه تشكیل نداده‏اند; درست است كه در آینده حكومت تشكیل می‏دهند . پس فعلا نقش آن حضرت در جهان هستی چیست، آیا وجودشان فایده‏ای دارد؟

برای پاسخ به این پرسش ذكر مطالبی چند ضرورت دارد:
1 . انسان، طبق فرموده قرآن كریم، به سوی خدای سبحان در حركت است و پایان سفرش ملاقات با خداست;

یا ایها الانسان انك كادح الی ربك كدحا فملاقیه .¯ (1)
بشر، برای رسیدن به این هدف، به دو محور اصلی ملكی (ظاهری) و ملكوتی (باطنی) نیاز دارد.

انسان در محور ملكی و ظاهری به رهبری نیازمند است كه همان مساله امامت، اداره جامعه و كشورداری و رهبری نظام است . محور دوم كه بسیار مهم‏تر از اولی است و تكیه گاه آن به شمار می‏رود، رهبری باطنی و ملكوتی است . این سیر، سیری عمودی و طولی است كه ®صیرورت‏¯ نیز خوانده می‏شود; یعنی انسان در درون خود سفری با مراتب و منازل متعدد دارد و برای پیمودن این منازل نیاز به رهبر انكارناپذیر است . ®سیر¯ یعنی حركتی (ظاهری) كه در همه اجرام زمینی و آسمانی وجود دارد; اما ®صیرورت‏¯ یعنی تحول و شدن و از نوعی به نوعی دیگر و از منزلتی به منزلت دیگر تكامل یافتن . یك خودرو كه شتابان در بزرگراه پیش می‏رود و میوه‏ای كه مرحله‏های گوناگون را پشت‏سر می‏گذارد، هر دو حركت دارند; اما اولی به نحو ®سیر¯ و دومی به نحو ®صیرورت‏¯ ; یعنی میوه از خاك حركت كرده و به مرحله شكوفه رسیده و پس از آن به میوه خام و پخته تبدیل شده است . این ®شدن‏¯ را كه حركتی درونی است، ®صیرورت‏¯ می‏خوانند . انسان‏ها نیز بدون استثنا، در تحول درونی و صیرورتی به سر می‏برند كه نهایت آن ®لقای حق‏¯ تبارك و تعالی است .
2 . وقتی معلوم شد انسان در صیرورت است و به سوی خدا حركت می‏كند، ناگزیر باید حركت دهنده‏ای داشته باشد; زیرا در هر حركتی وجود متحرك، محرك و مسیر و ابتدا و انتها (هدف) ضرورت دارد; و مهم‏تر از همه وجود رهبری كه متحرك را به هدف نهایی هدایت كند .
3 . افزون بر امور عادی و مادی انسان (زندگی روزمره) تمام اعمال عبادی و باطنی انسان نیز به رهبر نیاز دارد; یعنی همان‏گونه كه تامین معاش و امور ظاهری و زندگی اجتماعی انسان نیازمند رهبر است، تمام عبادت‏ها و اعمال باطنی وی نیز كه با صیرورت و تحول درونی همراه است، به محرك و رهبری نیاز دارد تا آن‏ها را هدایت و به سرمنزل مقصود (قرب الی الله) برساند .
4 . امامان معصوم علاوه بر رهبری ظاهری و اداره ملكی جامعه، رهبری ملكوتی جامعه بشری را نیز بر عهده داشتند . همان‏گونه كه گذشت، سیر باطنی انسان (صیرورت او) از نظر اهمیت‏با سیر ظاهری و ملكی و دنیایی قابل مقایسه نیست .
5 . گرچه بیگانگان رهبری ظاهری را از ائمه اطهار - علیهم السلام - گرفتند و آنان را خانه نشین كردند; اما رهبری ملكوتی انسان‏ها و جوامع بشری حقیقتی است كه از وجود مقدس آنان جدا نمی‏شود .
6 . نماز، روزه، زكات، حج و دیگر عبادات هر كدام نوعی صعود و تقرب به سوی خدای سبحان دارند . ®الیه یصعد الكلم الطیب و العمل الصالح یرفعه‏¯ (2) این صعود، حركتی به نحو صیرورت است و مسلما به محرك و رهبر نیاز دارد; یعنی باید انسان كاملی باشد كه عمل صالح‏اش اعمال بندگان را بالا ببرد و رهبری كند تا به درگاه قبول حضرت حق برسد . این انسان كامل همان امام معصوم است كه نمازش نماز هر متقی را امامت می‏كند و حج و زكات و تمام اعمالش، اعمال بندگان صالح را تا وصول به بارگاه حضرت حق رهنمون می‏شود . بر این اساس، هر كه اول وقت نماز به پا دارد، به امام زمان خویش اقتدا كرده است . چون امام زمان - علیه السلام - هماره اول وقت نماز می‏گزارد و هر كس در هر اقلیمی كه باشد، اگر اول وقت نماز بخواند، در این عمل با فضیلت‏به امام خود اقتدا كرده است; یعنی نماز او به كاروان نمازهایی پیوسته كه با امامت نماز ولی خدا، به سوی خدا در حال صعود است .
7 . از آنچه ذكر شد در می‏یابیم وجود مقدس حضرت مهدی - علیه السلام - رهبری ملكوتی تمام انسان‏ها را و هر چه دارای صیرورت و تحول است، به عهده دارد . او به اذن خدا، مدبر امور است و خلقت و هدایت و تدبیر و درمان و حیات و مرگ به واسطه او تحقق می‏یابد . به همین سبب امامان معصوم (ع) را وسائط فیض حق و مجاری روزی خلایق می‏دانیم . (3)
وجود آن‏ها همچون دو دستی است كه با یكی ارزاق و مقدرات خلایق از درگاه ربوبی دریافت و در عالم هستی توزیع می‏شود و با دیگری اعمال صالح بندگان تاعرش الاهی رهبری و هدایت می‏گردد . اگر ولی الله الاعظم عملی را امضا كند، قطعا مورد قبول خداوند متعال است وگرنه هیچ یك از اعمال انسان پذیرفته نمی‏شود . بدین سبب، در زیارت جامعه كبیره می‏خوانیم:
بكم فتح الله و بكم یختم، و بكم ینزل الغیث، و بكم یمسك السمآء ان تقع علی الارض الاباذنه، و بكم ینفس الهم، و یكشف الضر; (4) خدا به وسیله شما آغاز كرد و به شما ختم می‏كند و به خاطر شما باران را فرو می‏فرستد و به وسیله شما آسمان را از این‏كه بر زمین افتد نگه داشته است . مگر به اجازه او و به خاطر شما اندوه را بیرون برد و سختی را برطرف كند .
ان ذكر الخیر كنتم اوله، و اصله و فرعه، و معدنه و ماویه ومنتهاه; (5) هر گاه خیر و خوبی‏ها یاد شود، شما اول و اصل و فرع‏ها و معدن و جایگاه و سر حد نهایی‏اش هستید .
و شاید راز بعضی از روایات و دعاهای ائمه معصوم (ع) در همین امر نهفته است: - اگر زمین بدون امام باشد، نظمش از هم بپاشد و در هم فرو ریزد . (6)
- كجاست آن وسیله‏ای كه فیوضات آسمان را به اهل زمین می‏رساند. (7)
- به ماندن او است كه دنیا باقی مانده است و به خیر و بركت او تمام مخلوقات روزی داده می‏شوند. (8) و شاید سر خواندن دعای فرج در شب قدر نیز همین امر است .